NEVRUZ
Kelime anlamı; yeni gün, yenide doğuş, yeniden kurtuluş,
yeniden diriliş, yenilenme ve yeniden varoluş anlamındadır.
Kafkaslarda Uzak Doğu’da ve Anadolu’da net başlangıç tarihi
bilinmemekle birlikte binlerce yıldan beri kutlanmaktadır.
Türkler Ergenekon’da çıkış günü olarak, Bahar bayramı olarak,
Tabiatın bu bölgelerde 21 Martta canlanması olarak kutlamışlardır.
Demirci kawanın halkını zalim kralın elinde kurtarılması
olarak da bu bölge halkları tarafında kutlana gelmiştir.
Alevi toplumunda ise hem yeni gün olarak hem de tabiatın
canlanması ve en önemlisi Hz. Muhammed’in Nübüvvetini ilan etmesidir.
Hz. Ali’nin Kâbe binasını içinde doğması, doğum tarihi olarak,
Hz. Fatma ile evlenmesi, Velayet sırrına sahip olması günü ve Nevruz Bayram
olarak kutlanıyor.
Alevi toplumunda Hz. Muhammedîn Peygamberliğini ilan etmesini
ve Hz. Ali’nin doğuşunu, Gadir Hum mevkiinde Hz. Muhammed tarafında Hz. Ali’ye
Velayet Makamının verilmesini ve Hz. Fatma ile evlenmesini inançtan kurtuluş
günü olarak kabul edilmiş ve 21 Mart günü her bakımdan kutsal kabul edilmiştir.
Yavuz ve ikinci Mahmut zamanında Alevilere yapılan katliamlar
ve zulümler neticesinde toplumumuz bu kutlamaları Cemevlerinde gizli olarak
kutlama yapmışlar ancak yapılan baskılar yüzünde günümüzde bu kutsal gün adeta
unutulmuş hale gelmiştir.
Bugün için Alevi toplumu cemevlerin de özel Cem yapar.
İnancımızda Aleviliğe ilk girmek isteyen gençler için özel cem yapılır.
Aleviliğe yeni giren gençlerin ikrar vermesi onlar için yeni gün olarak kabul
edilir İkrar Cemi yapılır.
Bu Cem’in Adı Nevruz Erkânı cemidir.
NEVRUZİYE
Akşamlar aşk olsun bayram gecesi
Bu ayın nurudur sultan-ı Nevruz
Fazlı şahım budur dilek gecesi
Ne mübarek gündür Sultan-i Nevruz
Bayram kutlu olsun açılmış güller
Konmuşlar meydana garip bülbüller
Esma-ı Haydari zikreder diller
Ne saadet
bize Sultan-i Nevruz
Muhammed Mustafa sultanı cihan
Ali’nin sırrını çün kıldı beyan
Hatice sırrında kamusu şaddan
Ruha safa verir sultan-ı Nevruz
Saadet hırkasın büründü Ali
Velayet tacını vurundu Ali
Melek secde etti bilindi Ali
Nübüvvet sırrında Sultan-ı Nevruz
Muhabbet şehrinin nurunda yapısı
On iki İmam’dır cennet kapısı
Hakk’a secde eder kulun hep isi
Dilekler kabuldür Sultan-ı Nevruz
Saki-i Kevser’dir ol şahı Merdan
Sundular Kevser-i ol demde hem an
Süreriz demleri yıkılsa cihan
Şah olur kalbimiz Sultan-ı Nevruz
On dört Masumu pak sırrı sırrullah
Ayin-i Cem içre nuru Nurullah
Cümlenin muradın verici Allah
Bizi de şad eder Sultan-ı Nevruz
Şükrü Baba söyler; bu deme şükür
Nurunu sırrım kıldı tefekkür
Muhammet Ali’dir dilimde zikir
Ne mürüvvet bize Sultan-ı Nevruz
Nevruz Kurbanı olarak bugünün anlamına uygun İkrar Kurbanı
kesilir.
Nevruz semah’ı olarak özel bir semah dönülür. Bu Semah
günümüzde halen Ege Bölgesi tahtacıları tarafında Nevruz Cem’inde
dönülmektedir.
Toplumumuzda Alevi gençliğin tanışması için Nevruz
eğlenceleri tertiplenir çeşitli Deyişler söylenir. Gençlerin tertipledikleri
çeşitli etkinlikler yapılır. Akşam da bilhassa gençlerin katılımı ve ikrar
vermeleri için Ceme katılır ve İkrar veren gençlere ikrar CEMİ yapılır, çünkü
bir genç ALEVİ Ehlibeyt yoluna girmeli ve ikrar vermelidir.
Ahmet Cevat’ın yazdığı kısası enbiya kitabının 235.
sayfasında Hz. Ali’ye velayet verildiği gün 21 Mart olarak yazar.
Duri Meknun Kitabı 15. yy. yazılmış, yine Hz. Ali efendimizin
21 Martta doğduğu gün olarak yazılıdır.
Kırım Tatarlar ve Tüm Türkî devletlerinde olduğu gibi İran, Irak,
Suriye Lübnan Yemen Kısaca Alevi ve Şii Bölgelerde günümüz de bu kutlamalar
yapılmaktadır. Birçok devletlerde bu gün bayram olarak kutlanmaktadır ve bayram
tatili olarak kabul ediliyor. Hatta AB de birçok devlette de 21 Mart bayram
tatili Aleviler için kabul edilmiş durumda.
Türkî devletlerinde
Yazılan şu güzel Nevruziyeye bakın
Keldı baar nur saçıp
Navrez kokuy mor açıp
Eşerdi çöller, dağlar
Azan navrezim mübarek.
Navrez keldı,korunuz,
Navrez akkın beriniz.
Cennet olsun cerınız,
Azan navrezım mübarek.
Keldı baar,turunız,
Bu navreze bakınız.
Koterilsin başınız,
Azan navrezım mübarek.
Uyun artı bağça,
Aktar-toktar bokça.
Balalarga beş (yımırta)akça,
Azan navrezım mübarek.
Çıktı çolge batır Ali,
Zilfi kara dülüdüli.
Ol tanrının arslanı,
Azan navrezım mübarek.
Alevi inanıcında 21 Martta ağaçlar secdeye iner inancı var. Tabiatın
bu yazdığımız bölgelerde bütün tabiatın canlanması ve tüm bitkilerin bugün
canlanmaya başlamasıdır. Bu canlanmayla tabiat canlanıyor ve tabidir ki bu da
bu günün ne kadar kutsal olduğunun bir kanıtıdır.
Güneşin balık burcunda çıkıp, koç burcuna giriş günü olarak
da önemli bir gelişmedir. Tüm tabiata, insanlığa, mazlum insanlarına masumlara
kutlu olsun diliyoruz.
Bugün sultanı nevruzdur
Şahım dünyaya geliyor
Yer ile gök birleşiyor
Şahım dünyaya geliyor
O âlemi servandigar
Mazlumlara olmuştur yar
Haber salın diyar, diyar
Şahım dünyaya geliyor
Yedi cihanın atası
Bütün âlemin ustası
Nuru Nebinin Kâbe’si
Şahım dünyaya geliyor
Şükr edelim biz bu güne
Çoş olalım döne döne
Müjde verin dört bir yana
Şahım dünyaya geliyor
Dost hüseynim sevgin yazar
Âlemlere kıldın nazar
Mana deryasında gezer
Şahım dünyaya geliyor
Günümüzün değerli ozanlarında dost
Hüseyin Tabak’ın yazdığı Nevruziye.
